Του Ιωάννη Λεκάκη καθηγητή καρδιολογίας ΕΚΠΑ
Διευθυντή καρδιολογικού τομέα, Κεντρική Κλινική Αθηνών
Κλασσικές είναι πλέον οι ερωτήσεις ασθενών για το ποια πίεση είναι επικίνδυνη. Η συστολική (μεγάλη) η η διαστολική(μικρή); Επίσης αν έχω μόνο υπέρταση βρίσκομαι στις υψηλές ομάδες κινδύνου; Κινδυνεύω δηλαδή άμεσα να πάθω κάτι; Ας δούμε τις ερωτήσεις αναλυτικά.
- Ποια πίεση είναι επικίνδυνη και πότε ο ασθενής πρέπει να ανησυχεί
Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας και της Ευρωπαικής Εταιρείας Υπέρτασης η αρτηριαή πίεση ταξινομείται ως εξής
α/ Άριστη. Συστολική πίεση <120 mmHg και διαστολική πίεση <80mmHg
β/ Φυσιολογική .Συστολική πίεση 120-129 και/η διαστολική 80-84mmHg
γ/ Υψηλή φυσιολογική. Συστολική πίεση 130-139 mmHg και/η διαστολική 85-89 mmHg
δ/ Αρτηριακή υπέρταση 1ου βαθμού .Συστολική πίεση 140-159 mmHg και /η διαστολική 90-99mmHg
ε/ Αρτηριακή υπέρταση 2ου βαθμού. Συστολική πίεση 160-179mmHg και/η διαστολική 100-109mmHg
στ/ Αρτηριακή υπέρταση 3ου βαθμού. Συστολική πίεση >180 mmHg και /η διαστολική >110 mmHg
η/ Μεμονωμένη συστολική αρτηριακή υπέρταση . Συστολική πίεση >140mmHg και διαστολική <90 mmHg
Οι μετρήσεις αναφέρονται σε μετρήσεις πού πραγματοποιούνται στο ιατρείο .
Η αρτηριακή υπέρταση είναι βασικός παράγων νοσηρότητας και θνησιμότητας και μπορεί να οδηγήσει σε αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια , έμφραγμα μυοκαρδίου , αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, καρδιακή ανεπάρκεια, περιφερική αρτηριακή νόσο και νεφρική ανεπάρκεια. Επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι σχετίζεται με της εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής και έκπτωση της νοητικής λειτουργίας. Η σχέση του επιπέδου της αρτηριακής πίεσης και των επιπλοκών αυτών είναι συνεχής δηλ. όσο βαρύτερη είναι η διαταραχή, τόσον αυξάνει και η πιθανότητα εμφάνισης αυτών των επιπλοκών. Έτσι σε αρτηριακή υπέρταση 1ου βαθμού (140/90mmHg) πρέπει ο ασθενής να υποβληθεί σε κατάλληλη θεραπευτική αγωγή .Σε περιπτώσεις που ο εξεταζόμενος εμφανίζει υψηλή φυσιολογική αρτηριακή πίεση πρέπει να ακολουθήσει τα απαραίτητα υγειονοδιαιτητικά μέτρα για να αποφύγει η να καθυστερήσει την εξέλιξη σε 1ου βαθμού αρτηριακή υπέρταση
2. H συστολική η η διαστολική πίεση είναι περισσότερο επικίνδυνες;
Η συστολική πίεση φαίνεται ότι σχετίζεται περισσότερο από την διαστολική με τα καρδιαγγειακά επεισόδια , ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50 ετών. Η διαστολική πίεση σχετίζεται με τα καρδιαγγειακά συμβάματα αλλά λιγώτερο από την συστολική και είναι πιο συχνή σε σχετικά νεώτερα άτομα (<50 έτη).Μέ την πάροδο της ηλικίας η διαστολική πίεση μειώνεται και από την μέση ηλικία και μετά η συστολική πίεση είναι ο κύριος επιβαρυντικός παράγων. Σε μεγάλες ηλικίες η διαφορά ανάμεσα στη συστολική και τη διαστολική πίεση είναι ένας παράγων που επίσης καθορίζει την πρόγνωση( όσο μεγαλύτερη η διαφορά, τόσον μεγαλύτερος ο κίνδυνος)
3. Αν κάποιος έχει μόνο υπέρταση και κανένα άλλο επιβαρυντικό παράγοντα κινδυνεύει να υποστεί ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο;
Οπωσδήποτε κινδυνεύει αλλά ο βαθμός κινδύνου εξαρτάται και από άλλους παράγοντες που πιθανόν να συνυπάρχουν. Τέτοιοι παράγοντες είναι η ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα και το επίπεδο της χοληστερόλης. Επίσης ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία , το ουρικό οξύ , η νεφρική ανεπάρκεια και η βλάβη οργάνων-στόχων επιβαρύνουν την πρόγνωση. Σαν βλάβες οργάνων στόχων θεωρούμε την υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας της καρδιάς , την αρτηριακή ακληρία και τις βλάβες των περιφερικών αρτηριών, την νεφρική βλάβη και την αμφιβληστροειδοπάθεια. Εάν υπάρχουν τέτοιοι επιβαρυντικοί παράγοντες , ένας ασθενής με αρτηριακή υπέρταση πχ 1ου βαθμου πού έχει με βάση το επίπεδο της πίεσης μέτριο κίνδυνο , μπορεί να επαναχαρακτηρισθεί και να ανήκει πλέον σε ομάδα υψηλού η πολύ υψηλού κινδύνου και να απαιτείται περισσότερο έντονη αντιυπερτασική αγωγή.