Του Άγγελου Τσίπη* 

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια αυξημένη λήψη σε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα που οφείλεται κυρίως στην άσκοπη, εύκολη και μη ενδεδειγμένη χρήση τους από τους ίδιους τους ασθενείς. Γενικότερα, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα περιέχουν 3 διαφορετικές ομάδες, την κορτιζόνη, την ασπιρίνη και τα υπόλοιπα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.

Μη στεροειδή  αντιφλεγμονώδη

Τα  μη στεροειδή  αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως υποδηλώνει η ονομασία έχουν αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και αντιπυρετική δράση και χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση και ανακούφιση των συμπτωμάτων μια ευρείας σειράς νοσημάτων όπως ρευματοειδούς αρθρίτιδας, μυοσκελετικών νοσημάτων, οσφυαλγίας, κεφαλαλγίας, ημικρανίας, δυσμυνόρροιας, καθώς και το μετεγχειρητικό και σπλαχνικό πόνο. Τα φάρμακα αυτά πρωτοχρησιμοποιήθηκαν τη δεκατία του 60 και διαφοροποιούνται από τα στεροειδή που αναφέρονται από τους ασθενείς με το γενικό όρο κορτιζόνη.

Δύο κατηγόριες μη στεροειδών  αντιφλεγμονωδών

Υπάρχουν δύο κατηγόριες μη στεροειδών  αντιφλεγμονωδών φαρμάκων όπως τα μη εκλεκτικά που καταστέλλουν τη δραστικότητα των COX-1 και των COX-2 και οι εκλεκτικοί αναστολείς COX-2. Τα μη εκλεκτικά περιλαμβάνουν αρκετά φάρμακα και συνήθως χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη. Τα εκλεκτικά είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα μη εκλεκτικά και σε αυτή την κατηγορία ανήκουν για παράδειγμα η σελεκοξίμπη, η ετορικοξίμπη και η λουμιρακοξίμπη.   Ωστόσο τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα παρουσιάζουν αρκετές παρενέργειες όπως αρτηριακή υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα, νεφρική βλάβη, γαστρεντερικές επιπλοκές.

Αρτηριακή υπέρταση

Ορισμένοι από τους μηχανισμούς με τους οποίους θα επηρεάσουν την αρτηριακή υπέρταση είναι η κατακράτηση νατρίου, η νεφρική βλάβη, η υπερουριχαιμία και η αύξηση των αγγειακών αντιστάσεων. Έχει παρατηρηθεί ότι η αρτηριακή πίεση αυξάνεται λιγότερο σε ανθρώπους κάτω των 60 ετών με φυσιολογική πίεση και αυξάνεται περισσότερο σε όσους είναι ήδη υπερτασικοί. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί ότι σε ασθενείς  άνω των 65 ετών αυξάνουν τον κίνδυνο για υπέρταση και κατά συνέπεια οδηγούν σε έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής κατά 60%.

Συμπέρασμα

Συμπερασματικά στην χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων πρέπει να γνωρίζουμε: ότι τόσο τα μη εκλεκτικά όσο και τα εκλεκτικά μπορούν να οδηγήσουν σε υπέρταση. Τα φάρμακα αυτά αυξάνουν την πίεση κυρίως σε ασθενείς που έχουν ήδη υπέρταση. Επομένως όταν χορηγείται αντιφλεγμονώδες φάρμακο, μετρούμε συχνά την αρτηριακή πίεση. Ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα όπως στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο ή με παράγοντες κινδύνου για τα παραπάνω, πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση τους.

Η διάρκεια λήψης απαιτεί έλεγχο

Τα αντιφλεγμονώδη χορηγούνται στην μικρότερη αποτελεσματική δόση και για τον μικρότερο δυνατό χρόνο. Όταν πρόκειται για μακρά χορήγηση, πρέπει να ελέγχεται η γενική αίματος, η κρεατινίνη, τα ηπατικά ένζυμα και να αποφεύγονται σε περίπτωση νεφρικής και ηπατικής βλάβης. Ταυτόχρονα με αυτά θα πρέπει να λαμβάνεται και αγωγή γαστροπροστασίας. Εάν έχετε κάποια παρενέργεια από κάποιο φαρμάκου ή εάν πρόκειται να λάβετε επιπλέον άλλα φάρμακα επικοινωνήστε με τον ιατρό σας.

 *Ο ιατρός Άγγελος Τσίπης MD, PhD, MSc είναι καρδιολόγος και συνεργάτης της Β΄ καρδιολογικής κλινικής του νοσοκομείου Metropolitan General. Είναι υπότροφος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Συμμετέχει ως επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και είναι διδάσκων στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Περιβάλλον και Υγεία. Διαχείριση Περιβαλλοντικών Θεμάτων με Επιπτώσεις στην Υγεία». Έχει επιστημονικές παρουσιάσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, και συγγραφικό έργο σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Είναι υπεύθυνος έκδοσης δυο διεθνών βιβλίων καρδιολογίας,  κριτής σε 5 διεθνή ιατρικά επιστημονικά περιοδικά και μέλος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας.   
Φωτογραφία / Photo by Kate Hliznitsova on Unsplash